امیرهادی انواری: پنجشنبه هفته گذشته(بیست و نهم فروردین‌ماه) نخستین دوره تقدیر و بزرگداشت زندانبان نمونه در مركز همایش‌های سازمان‌های مدنی نهاد شهرداری از سوی انجمن دفاع از حقوق زندانیان برگزار شد. پیش از آن قرار بود در این مراسم از مرحوم «رضا دوستمحمدی» كه در سال 1381 به عنوان رئیس زندان اوین خدمت می‌كرد تقدیر شود، اما از آنجا كه وی در سال 85 به دلیل آسیب‌هایی كه در جریان جنگ تحمیلی به جهت عوارض ناشی از مواد شیمیایی متحمل شده بود به شهادت رسیده بود قرار بر این بود كه همسر وی «فاطمه حسینی» برای دریافت لوح تقدیر و شركت در مراسم به نیابت از همسر شهید خود حضور یابد، اما به هر دلیل وی در این مراسم حاضر نشد. از سوی دیگر برگزاركنندگان این همایش زمانی كه همسر شهید نتوانست در این مراسم حضور داشته باشد از یكی از مسوولین زندان اوین برای شركت در این مراسم دعوت به عمل آوردند، اما بازهم مسوولین زندان اوین نیز نتوانستند در این مراسم حضور داشته باشند. در همین خصوص با محمدرضا فقیهی مجری این مراسم گفت و گوی كوتاهی انجام داده‌ایم كه در ادامه می‌آید: در نهایت لوح تقدیر و تندیسی كه برای زندانبان نمونه در نظر گرفته بودید به چه كسی تحویل داده شد، در خصوص مشكلاتی كه در این زمینه پیش رو داشتید بگویید.
از چند روز قبل از برگزاری مراسم تجلیل از شهید، همكاران ما در انجمن با خانواده مرحوم رضا دوستمحمدی در تماس بودند و هماهنگی‌های لازم به عمل آمده بود. ولی 48 ساعت قبل از مراسم همسر مرحوم دوستمحمدی گفتند به علت گرفتاری باید به اتفاق فرزندانشان به شهر كرمان بروند و امكان حضور در مراسم را ندارند. ما با توجه به اینكه از مسوولین سازمان زندان‌های كشور و تهران هم دعوت كرده بودیم، متاسفانه هیچكدام از آقایان قابل ندانسته‌اند تشریف بیاورند. جناب آقای سهراب سلیمانی، مدیركل محترم سازمان زندان‌های استان تهران، عنوان كرده بودند كه اگر خودشان هم نتوانند بیایند حتما یكی از همكاران را به مراسم گسیل خواهند كرد كه حتی نام یكی از همكارانشان را هم برده بودند. مشتاق بودیم در غیاب خانواده مرحوم دوستمحمدی همكاران آقای سلیمانی در اداره سازمان زندان‌های استان تهران در مراسم حضور داشته باشند تا ما لوح و تندیس را تقدیم آن عزیز كنیم و ایشان تقدیم خانواده دوستمحمدی كنند كه متاسفانه این اتفاق هم نیفتاد. لذا ما اعلام كردیم كه این لوح و تندیس به صورت امانت در اختیار ما باقی می‌ماند تا در كوتاه‌ترین فرصت زمانی ممكن ان‌شاء‌اللـه پس از بازگشت همسر مرحوم دوستمحمدی تقدیم ایشان شود.
دلیل عدم حضور همسر شهید، مسوولین سازمان زندان‌ها و... چیست، شایعاتی مبنی بر اعمال فشار بر خانواده مرحوم دوستمحمدی و مسوولین سازمان زندان‌ها به گوش می‌رسد، آیا موضوع خاصی دركار بوده است؟
وقتی كه ما مواجه با چنین رفتاری می‌شویم طبیعتا در اذهان یك‌سری شبهات خواه ناخواه شكل گرفته می‌شود و این سوال مطرح می‌شود كه مبادا فشاری در كار بوده كه سبب شده هیچ كس حضور نداشته باشد. معتقدم كه حكومت و بالاخص قوه قضائیه باید بسیار خوشحال و خرسند باشند از اینكه یك نهاد غیردولتی، حقوق بشری با دید باز ضمن ایفای وظایفی كه در اساسنامه بر عهده دارد، مبادرت به انتخاب فردی می‌كند به عنوان زندانبان نمونه. یعنی همان‌طور كه به وظایف ذاتی، یعنی انجمن دفاع از حقوق زندانیان عمل می‌كند ضمن دیده‌بانی میزان رعایت حقوق زندانیان توسط زندانبانان را مورد توجه قرار می‌دهد، با انتخاب زندانبان نمونه و تجلیل از او ثابت می‌كند كه برای او رفتارهای انسانی حائز اهمیت است. یعنی حتی به شخصیت زندانبان و تعاملات او با زندانیان هم توجه ویژه دارد. یعنی معتقدیم كه به رغم اینكه دیدگاه منفی نسبت به زندانبانان در بدو امر در اذهان وجود دارد، اما از آنجایی كه آنها هم در وهله اول بشر و انسانند و در وهله دوم باید توجه شود كه یا آنها این شغل را انتخاب كردند یا آنها را به این سمت گماشتند و آنها بایستی مطابق قانون به وظایف قانونی‌شان بپردازند و حالا كه زندانبان هستند نباید همواره با دید منفی به شغل آنها توجه شود. ما هم مقوله زندانی و هم مقوله زندانبان را به نحو توامان مد نظر داریم. اجازه بدهید ما خوشبین باشیم و فكر كنیم هیچ فشاری در كار نبوده، امیدواریم هیچ فشاری در كار نبوده باشد. و حالا دوستان یا صلاح ندیده‌اند و یا فی الواقع مشكلی برایشان پیش آمده كه نتوانسته اند تشریف بیاورند.
چرا شهید دوستمحمدی را برای دریافت این لوح و تندیس انتخاب كردید؟
شهید دوست محمدی با اینكه سن و سال زیادی نداشتند و به خاطر عوارض ناشی از بمباران شیمیایی در جبهه‌های جنگ دچار آسیب شده بودند اما در همان مدتی كه به عنوان مسوول زندان در شهرستان رفسنجان و سایر زندان‌ها و مراكز انتظامی استان كرمان تشریف داشتند در سال 81 به تهران آمدند و به عنوان رئیس زندان اوین منصوب شدند، در فاصله زمانی سال‌های 81 تا 84 كه ایشان مسوولیت زندان اوین را بر عهده داشتند آنچنان رفتار انسانی و پسندیده‌ای در تعامل با زندانیان از خود بروز دادند و آنچنان زندانیان و مشكلات آنها و حقوق آنها دغدغه آن مرحوم بود که این مطلب از قضا مورد تایید خیلی از زندانیان نیز قرار گرفت. یعنی آنها كه در زمان تصدی شهید دوست محمدی حبس را در زندان اوین می‌گذراندند و در آن زمان كه مرحوم ریاست زندان اوین را بر عهده داشتند تایید می‌كردند كه وی چگونه با زندانیان برخورد می‌كرد. در حقیقت وظایف زندانبانی را با اخلاق چنان درآمیخته بود كه فی الواقع صغیر و كبیر از او به نیكی یاد می‌كرد و با وصف اینكه به جهت عوارض ناشی از بمباران شیمیایی دار فانی را وداع گفته بودند، منتها برای نخستین سال صلاح دیدند همكاران در انجمن حقوق زندانیان كه شایسته‌تر از شهید دوست محمدی كسی شایسته تر برای احراز این عنوان وجود ندارد، هرچند در قید حیات نیستند.
از چه زمانی تصمیم گرفته شد این مراسم برپا شود و انگیزه شما از برپایی چنین مراسمی چیست؟
برادر آقای عماد الدین باقی زمانی كه در سال 84 از سوی كمیسیون ملی حقوق بشر فرانسه شایسته دریافت مدال حقوق بشر شناخته شدند به جهت آنكه آقای باقی ممنوع الخروج بودند پیامی را توسط همسرشان خانم كمالی به آن مراسم ارسال كردند. ضمن آن پیامی كه آقای باقی برای كمیسیون حقوق بشر فرانسه اعلام كرده بودند. در یك پیشنهادی دركلیت مطرح شده بود مبنی بر اختصاص دادن یك روز در سال به عنوان روز جهانی دفاع از حقوق زندانیان. دلایل توجیهی‌شان را هم در 6 بند برای همان كمیسیون احساس كرده بودند كه به این 6 دلیل اختصاص روزی برای دفاع از حقوق زندانیان موجب فواید و بركات بسیاری است كه در این مجال نمی‌گنجد كه تمام آن شش بند را ذكر كنم. ضمن پیشنهاد نامگذاری یك روز از سال به عنوان دفاع از حقوق زندانیان، ایشان مطرح كرده بودند كه شایسته است در این روز ضمنا از زندانبانان نمونه هم تقدیر و تشكر به عمل بیاید. از همان سال این موضوع مد نظرمان بود. در جلسات متعدد هیات مدیریت انجمن مطرح شد. از همان سال خیلی‌ها از زندان اوین كه مدیریت مرحوم دوستمحمدی را تجربه كرده بودند تماس گرفتند كه ایشان به عنوان زندانبان نمونه انتخاب شوند. تمام كارهای كارشناسی و برنامه‌ریزی‌های لازم هم انجام شد، تا اینكه ما موفق شدیم روز پنجشنبه 29 فروردین سال 87 خورشیدی این مراسم را برگزار كنیم.
برخی معتقدند در این زمینه شبهاتی وجود دارد و پشت سر آن دلایل سیاسی وجود داشته است، آیا چنین بوده است؟
چرا این سوال را می‌پرسید؟ مگر هر كاری بایستی یك فرض سیاسی در پس‌اش وجود داشته باشد. مگر نمی‌شود كار حقوق بشری و حقوقی كرد؟ كاری كرد كه اصلا كاركرد سیاسی نداشته باشد. اگر واصعا به نیت دوستان ما توجه بشود و اندیشیده شود كه یك زندانبان هم یك انسان است، و می‌بایست همان‌طور كه ما اعمال احتمالی خلاف قانون وی را نقد می‌كنیم می‌بایست اعمال پسندیده او را هم مورد تشویق قرار بدهیم. یعنی همان‌طور كه تنبیه هست، پاداش هم هست. همان‌طور كه نقد هست تقدیر و تشكر هم هست. واقعا اینگونه نیست غرض سیاسی در كار نبوده است. ما برای جلب توجه حكومت و حاكمیت این كار را نكرده‌ایم. ما برای پاسداشت كرامات و ارزش‌های انسانی این كار را كرده‌ایم.
فكر می‌كنید در سال‌های آینده چنین مراسمی را برگزار كنید؟
ان‌شاءالله هرسال این‌كار را خواهیم كرد. ان‌شاءالله اگر عمری باشد و خدا قوت دهد. سعی‌مان این است كه همه ساله برای قدردانی از كسانی كه ضمن ایفای وظایف اداری و قانونی خودشان به ارزش‌ها و حقوق كرامات ذاتی زندانی‌ها توجه دارند این كار را انجام خواهیم داد.
با توجه به خاص بودن و به بدعت‌گذاری چنین همایشی، گفته می‌شود در همایش روز پنجشنبه تعداد افراد شركت كننده كم بوده، چند نفر حدودا شركت كرده بودند و دلیل عدم شركت سایرین چه بوده است؟
البته سالن گنجایش زیادی نداشت اما متاسفانه توقعی كه ما داشتیم بیش از دیگران از هیات امنای انجمن بود. اگر همین 63 نفر (غیر از برادر در بندمان آقای باقی) هم تشریف می‌آوردند اگر كسی دیگر هم نمی‌آمد هم درخور قدردانی و تشكر بود. متاسفانه اعضای هیات امنا یا بی‌توجهی كردند یا مطلع نبودند و به هر دلیل تعدادی از آنها در مراسم حضور نداشتند اما از مدعوین دیگر تشریف آورده بودند كه جمعیت كل آنها حدود 40 نفر بیشتر نبود ولی اگر این تعداد هم نبودند حتی اگر 10 نفر هم بودند، حتی اگر پنج نفر هم بودند، اگر اعتقاد شخصی بنده را به عنوان مجری این طرح بخواهید این مراسم را برگزار می‌كردیم
منبع: کارگزاران
Subscribe to:
Comment Feed (RSS)
|